SCADA, Merkezi Kontrol ve Veri Toplama Sistemi anlamındaki ‘Supervisory Control And Data Acquisition’ kelimelerinden oluşmaktadır. SCADA otomasyon sistemi, endüstriyel süreçlerin geniş ve detaylı bir şekilde incelenebilmesi, izlenebilmesi ve kontrol edilebilmesi oluşturulmuş bir sistemdir. Yazılım ve donanım bileşenlerinden oluşmuştur. İşletmeler, bu sistem sayesinde üretim esnasında gerçek zamanlı bilgiye ulaşabilir, toplayabilirler, analiz edebilirler ve raporlayabilirler.
Bu sistem ile işletmede bulunan alarm sistemleri izlenebilir. Ayrıca oluşabilecek olumsuz durumlara karşı otomatik kontrol programlamaları yapabilirler. Hem işletmeden hem de uzaktan kontrol edilebilen bir sistemdir. Bundan dolayı çok sayıda şirket SCADA otomasyon sistemini tercih etmektedir.
SCADA, kullanıcılarına temel olarak 5 özellik sunar. Bu özellikler;
Her işletme için kontrol ihtiyaçları kademeli bir şekilde halledilir. Bu da SCADA sistemlerinin katmanlaşma özelliği sayesindedir.
SCADA, süreçler hakkında verileri toplar. Daha sonra elde edilen verilere göre sahaya bağlı olan cihazlara, uygun kontrol komutlarını gönderir. Makinelerin kontrolü ve yönetimi SCADA ile yapılır. SCADA otomasyon sistemi hem yakından hem de uzaktan kontrollerin yapılmasını mümkün kılar. İnsan-makine arayüzü yazılımı ile sensörler, motorlar, pompalar ve daha fazla cihazla doğrudan etkileşim kurma imkânı da verir. Gün içinde yaşanan olayları günlük olarak kaydetme özelliğine de sahiptir.
Bu sistem;
Çimento fabrikalarındaki elektrik makineleri ve motorların izlenmesinde, boya üretim fabrikalarında tank ve siloların izlenmesinde, kimyasal fabrikalarda karışık işlerin denetiminde, enerji yönetim sistemlerinin kontrolünde, demir çelik fabrikalarında üretim kontrollerinde SCADA kullanılır.
Rüzgâr, güneş enerji santrallerinin izlenmesinde, su dağıtım istasyonlarında, metro istasyonlarının denetiminde, sahadan bilgi toplama ve değerlendirme sistemlerinin tümünde karşımıza çıkan bir sistemdir. Tüm bu işlemler bilgisayar otomasyonu ile yapılmaktadır. Çünkü sadece insan gücü bu işlemler için yetersiz kalmaktadır.
Günümüzde teknolojinin her gün gelişmesi ile ortaya birçok yazılım çıktı. Bu yazılımlar işletmeler için inanılmaz faydalar sağladı. SCADA otomasyon sistemi de bunlardan biri. Bu sistem sayesinde işletmeler gerekli kontrollerin takibini ve yönetimini bütüncül bir şekilde kontrol edebiliyor. SCADA sistemlerinin her biri farklı bir özellikle ön plana çıkan yazılımları mevcut. Bu yazılımlar şöyledir:
Bu SCADA yazılımları kullanılarak işletmeler büyük avantajlar kazanıyor. MachBEE firması da işletmelere verdiği SCADA sistemleri hizmeti ile sorunsuz bir şekilde gerekli adımları gerçekleştiriyor.
WinCC SCADA, bu sistemin yazılımlarından biridir. WinCC SCADA ile amaç, işletmenin tüm süreçlerinin tek bir merkez üzerinden gözlemlenmesi, denetlenmesi, ünitelerin kontrol edilebilmesi ve verilerin toplanıp raporlanmasıdır. SCADA otomasyon sisteminin en güçlü yazılım programlarından biridir. Dünyanın ilk insan-makine arayüzlü yazılımı olma özelliği de taşımaktadır. Çok yönlü ve çok dilli özelliklerdedir.
SCADA çalışması olarak bahsedilen şey işletmelerdeki çeşitli makinelerin merkezden bir cihaz yoluyla izlenebilmesidir. Kapsamlı bir şekilde veri kontrol ve izlenmesinin yapılmasıdır. Tesis ya da işletmeye tüm ekipmanların üretim planlaması, kontrolü, gözlemlenmesi ve raporlanması işlemidir. SCADA belli katmanlar dahilinde çalışan bir sistemdir.
İşletme yönetim katmanında, işletmedeki bölümler arasındaki iş birliği sağlanır. Belirlenen stratejilere uygun kararlar verilir ve sırasıyla yapılır. İkinci katman olan süreç denetim katmanında izleme ve veri toplama gerçekleştirilir. Kontrol temel işlemdir ve makineler arasında eşzamanlılık sağlanmaya çalışılır. Son olarak işletme kontrol katmanı vardır.
Bu kısımda mekanik ve elektronik cihazlar birbirine bağlanır ve işletmenin işlemleri buradan yürütülür. SCADA otomasyon sistemlerinde denetim komutları verildikten hemen sonra sinyaller, makine hareketleri başlar. Bu da elektronik algılayıcılar tarafından toplanır. Toplanan veriler SCADA sisteminde yerini alır.