Otomasyon Sistemi
Üretimde insan gücünün gerekliliği yadsınamaz bir gerçek. Ancak günümüz şartlarında hatasız, verimli ve hızlı üretim için otomasyon sistemi de en az insan gücü kadar gerekli. İnsan gücüne olan ihtiyacı azaltmaya yönelik bir teknoloji atağı olan otomasyon, işlerin makineler tarafından yapılmasıdır.
Bu sistem inşaattan, tarıma, sanayiden eğitime, güvenlikten medikal sektörüne kadar hemen hemen her alanda kullanılıyor. Gelişmiş ve hala gelişmeye devam eden bir sistem olan otomasyon sistemi nedir, önemi, çeşitleri ve yararları nelerdir? İşletmelerin mihenk taşı olan otomasyon hakkında işte detaylar…
Otomasyon Nedir?
Kısaca otomasyon hayatın her alanında daha az insan gücüne ihtiyaç duymayı sağlayan araç ve programlardır. Otomasyon sistemi nedir? diye detaylı bir tanımlama yapmak gerekirse kökeni İngilizce “Automation” kelimesinden gelmektedir. Kendi kendine olan “auto” kelimesi ile hareket anlamına gelen “matos” kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Dilimizde ise otomasyon olarak yerini almıştır. Yönetim, bilim, bilişsel, askeri, endüstri ve hayatın diğer alanlarındaki tüm işlerin insan gücüne dayalı değil, otomatik olarak ekipman ve makinelerle yapılmasını sağlar.
Bir alanda ne kadar otomasyon kullanıldığı toplam yapılan işlem süreçlerinde ne kadar makine kullanıldığına bağlıdır. Sanayi devrimiyle beraber üretimin daha az enerji, insan gücü ve daha kaliteli yapılabilmesi için makineler geliştirilmiştir. İçerdiği yöntem ve teknolojiye göre yapılacak her iş için farklı algoritmalar mevcuttur. Bu algoritmalarla çalışan makineler ise insandan kaynaklanan hata riskini düşürerek daha kısa zamanda daha hızlı ve kaliteli iş çıkartmaya yarar.
Otomasyon sistemi firmanıza sanayileşme alanında oldukça güçlü bir gelişim imkânı sağlar. Bu sayede ticaret faaliyetlerinizde önemli hamleler yapmanıza olanak sunar. Bunun yanında otomasyonu işletmenizde tam veya yarı otomat şeklinde kullanmayı tercih edebilirsiniz. Şayet üretim sahalarında hiç insan gücü kullanılmadan tamamı makine ile işlem yapılıyorsa buna tam otomasyon denir. İnsanlar ile iş bölümü yapılarak yapılan işlemler ise yarı otomasyon olarak tanımlanmaktadır.
Otomasyon Sistemleri Ne Demek?
Otomasyon sistemi şirketlerin operasyon için harcadıkları zamanı ve bütçelerini azaltmak için kullanılır. Özetle insan gücü yerine kullandıkları makine ve teçhizatların otomatik çalışmasını sağlayan programlara denir. Bu programlar rekabet şartlarının zorlaşmasıyla birlikte en az enerji ve insanla daha kaliteli iş çıkarmak için geliştirilmiştir. Dolayısıyla birim maliyeti düşürmektedir. Amacı işin yapılması için gereken makine ve araçları otomatik olarak çalıştırabilmektir.
Hayatın hemen hemen her alanında kullanılan bu yazılımlar, işin sürekliliği için gereken makineleri sadece otomatik olarak çalıştırmakla kalmaz. İşlem sürecindeki verileri dijital olarak toplar, depolar, aktarır ve daha sonra kullanılmak üzere farklı bilgisayar veya veri tabanına aktarabilir. Birbirinden farklı yazılım türlerini içerir. Böylelikle kullanılacağı alanın dinamiklerine uyum sağlar ve sorunsuz çalışır.
İnsan müdahalesini minimize eden otomasyon sistemi, dolayısıyla hata riskini düşürür. İnsan müdahalesi olmadan işlemin yapılması, işlenmesi veya taşınmasını sağlar. Bunu sağlayabilmek adına tasarlanmış aktüatörler, kontroller ve sensörlerden oluşur. Mekatronik denilen mühendislik dalının elektronik, elektrik ve manuel sistemleri birleştirmesiyle ortaya çıkan bir sistem olarak tanımlanmaktadır.
Hemen hemen her sektöre uygun algoritmalarla tasarlanmış olması ile otomasyon sistemi, o sektörün dinamiklerine uyum sağlayabilmektedir. Gelişmiş özelliklerine her geçen gün yenisi eklenirken, pratik olmasıyla kullanıcı dostudur. Böylelikle hizmet veya ürünün en kısa zamanda minimum hata ile müşterilere teslim edilmesini sağlar. Endüstri 4.0 devrimi ile ortaya çıkan otomasyon sistemleri yenilikçi ve esnek çözümleri ile dijital yaygınlaşmaya da ayak uydurmayı sağlar. Dolayısıyla işletmenizde minimum kaynak ile maksimum performans alabilirsiniz.
Otomasyon Sistemleri Ne İş Yapar?
Otomasyon sistemlerinin ne işe yaradığını kısaca şu şekilde tanımlayabiliriz. En az enerji ile yüksek verimlilikte kaliteli hizmet veya ürün alınmasını sağlar. Karmaşık, tekrar eden ve zor gibi görünen tüm iş akışlarını kolaylaştırır. Robotik cihazlar olarak da tanımlanan bu sistem, verimliliği artırmak amacıyla makinelerin kullanılmasıdır. Özet olarak insan emeğine olan ihtiyacı azaltmaya ve kaliteyi yükseltmeye odaklanmaktadır.
İletişim ve denetim mekanizmalarının geliştirilmesini sağlayan otomasyon sistemi, olası sapmaları kendiliğinden düzeltme kabiliyetine sahiptir. Çünkü makinaların yaptığı işlemler önceden programlanabilmektedir. Ayrıca farklı özelliklere sahip makinaların tek bir program ile aynı anda çalışmasına olanak tanır. Dolayısıyla farklı tipteki her makine için yeniden bir sistem kurulması gerekmez. Ayrıca ek maliyet ve karmaşa getirmeden işe başlangıç süresini kısaltırken, kontrol sürecini de kolaylaştırır.
Otomasyon sistemlerinin ne işe yaradığını kategoriler halinde tanımlamak gerekirse, şu şekilde açıklayabiliriz:
Verimlilik Artışı ve Yüksek Kalite Sağlar
Otomasyon sistemleri sürekli tekrarlanması gereken üretim süreçlerinde az enerji ile yüksek verimlilik sağlamaktadır. Bu özelliği ile tekrara dayalı işlerde insan kaynaklı hata riskini azaltır. Dolayısıyla yüksek kalitede hizmet veya ürün sağlar. Özel şartlara uyum sağlayabilirken özellikleri ile makine ve personel verimliliğini artırır.
Özel Üretim Yapma İmkânı Verir
Sahip olduğu özellikler ile otomasyon sistemi, isteğe ve ihtiyaca yönelik ürün veya hizmet üretilmesini sağlar. Esneklik sağlayan dinamikleri ile özel üretimlerin pratikçe ve sistem değiştirmeden yapılmasına imkân tanır. Üstelik bu; zaman, ek maliyet gerektirmeden ve güvenle yapılabilmektedir.
İş Güvenliğini Yükseltir
Üretim veya hizmet süreçlerinde bazı iş tekrarları hayati risk içerebilmektedir. Bu gibi işlerde sakatlanma ve yaralanma gibi olası riskleri otomasyon sistemleri minimize eder. Aynı zamanda yıpratıcı olabilen tekrar işlemlerde iş yükünü azaltır.
Prototip Ürün Maliyetlerini Düşürür
Günümüzde şirketlerin hayatta kalabilmelerinde ve çetin rekabet şartlarında güçlü olmalarında en önemli kriter yenilik yapılmasıdır. Yeni bir ürün veya hizmetin lansmana çıkmadan önce prototipinin yapılması gerekir. Çünkü böylelikle ana üretime almadan önce son haline en yakın hali öngörülebilir. Otomasyon sistemleri ile yeni modeller önceki verilerden yola çıkılarak üretime ara vermeden elde edilebilmektedir. Dolayısıyla üretimin kesilmesi maliyetlerini ortadan kaldırır.
Otomasyon sisteminin ne işe yaradığı bu başlıklar altında genel olarak açıklasak da müşteri memnuniyetinden kalıcı personele, çağa ayak uydurmaktan yöneticinin omuzlarındaki yükü azaltmaya kadar daha birçok işe yaramaktadır. Ayrıca doğrudan etkileri yanında sağladığı düzen ile işyeri huzuruna dolaylı katkılarda da bulunur.
Otomasyon Sistemi Çeşitleri Nelerdir?
Otomasyon sistemi çeşitlerini tanımlarken öncelikle tam ve yarım otomasyon olarak iki kategoriye ayırmak gerekir. Bir hizmet ve ürün üretme aşamasında sadece makinelerin kullanılması tam otomasyondur.
İşletmelerin bazı süreçlerinde insandan bağımsız olarak sürekli tekrar yapılan süreçler vardır. İşte bu süreçlerde sadece makineler kullanılırken bunlara tam otomasyon denir. İnsana bağımlı olan yani yarı yarıya insan ve makineden oluşan çalışma sistemleri ise yarı otomasyon olarak tanımlanmaktadır.
Firmaların kullandığı otomasyon süreci arttıkça sistem daha karmaşık bir hâl almakta ve otomasyon düzeyi yükselmektedir. Durum böyle olunca da otomasyon konusunda iyi bir yazılıma olan ihtiyaç artar.
Otomasyon sistemi hayatın hemen hemen her alanında ihtiyaç duyulan günümüz gerekliliğidir. Durum böyle olunca farklı dinamiklere göre çeşitlendirilmelidir. Hayatı ve üretim aşamalarını kolaylaştıran bu sistemin kullanıldığı alanlarla ilgili türlerden öne çıkanlar şu şekildedir:
Sera Otomasyonu
Serada üretim yapmak isteyenlerin kullandığı bu otomasyon sistemi; ortam koşullarını oluşturan nem, sıcaklık, rüzgâr ve diğer hava durumu faktörlerine yönelik tasarlanmıştır. Aynı zamanda kamera sistemleriyle izlenmesini ve mobil olarak kontrol edilmesini sağlar.
Market Otomasyonu
Satış ve envanter yönetimini pratik hale getiren bu otomasyon sistemii; satın alma, satış ve stok gibi verileri toparlar. Hepsinin bir bütün olarak kontrol, izlenmesi ve raporlanması sağlar.
PLC Otomasyonu
Sensörler ile alınan verileri depolayan PLC, özel bir bilgisayar sistemidir. “Programlanabilir Logik Kontrol” anlamına gelir.
Endüstriyel Makine Otomasyonu
İşletmelerde sürekli tekrarlanması gereken iş alanlarında kullanılan bir otomasyon sistemidir. Üretim veya hizmetin kısa sürede, hatasız ve düşük maliyetle çıkarılmasını sağlar.
Aydınlatma Otomasyonu
Uzaktan erişim imkânı sunan aydınlatma otomasyonları, böylelikle enerjinin kontrol edilmesini sağlar. Dolayısıyla aydınlatma da pratikçe tasarruf etme imkânı sunar.
Kütüphane Otomasyonu
Kütüphane gibi kamu alanlarında verilerin toplanması, işlenmesi ve takibi otomasyon ile pratikçe yapılabilmektedir. Ek iş gücü ve zaman gerektirmemesi ile takibi kolaylaştırır.
Depo Otomasyonu
Depolanması gereken ürünlerde saklama koşulları, son kullanım tarihleri ve mevcut stoklar bir yazılım ile pratikçe takip edilebilir. Ayrıca elde edilen veriler ile üretim planlaması doğru bir şekilde yapılabilmektedir.
Ev Otomasyonu
Akıllı evler olarak bilinen bina türlerinde kullanılan ev otomasyonu uzaktan erişime olanak tanır. Işık, bu teknoloji ile uyumlu beyaz eşyalar ve cihazların yönetilmesine olanak tanır. Güvenlik açısından da yüksek standartlar sağlar.
Öğrenci Otomasyonu
Öğrencilere dair devamsızlık, rapor ve tüm detayların toplanmasını sağlayan bu otomasyon sistemi, hızlı ve kolay erişim sağlar. Yöneticilerin ve velilerin istediği verilere pratikçe ulaşmasına imkân tanımaktadır.
Bina Otomasyonu
AVM, fabrikalar ve evler dahil her türlü yaşam alanında güvenliği üst plana çıkartan otomasyon enerji tasarrufu da sağlar. Arıza gibi durumlarda analiz etme ve çözüm getirme imkânı sunar.
Fabrika Otomasyonu
Üretim sistemlerinde esnek çözümler getiren bu otomasyon sistemleri, her türlü sektöre entegre edilebilmektedir. Bu sayede firma dinamiklerine ve müşteri beklentilerini karşılar.
Muhasebe Otomasyonu
Barkod ve stok programlarıyla entegre çalışılabilen muhasebe otomasyonu; aynı zamanda personel, tedarikçi ve müşteri zinciri verileri ile bütünlük içerisinde çalışır. Tek bir çatıda birçok veriyi toplamasıyla yönetici ve departmanlar arası iletişimi de güçlendirmektedir.
Otomasyon Sistemi Neden Önemlidir?
Dünya çapında artan nüfus ile ihtiyaçlarda artmıştır. Dolayısıyla daha fazla ürüne ve hizmete ihtiyaç doğmuştur. Daha hızlı yapılması gereken üretim beraberinde insan kaynaklı hataların yükselmesine neden olmaktadır. Bunun yanında insanların ellerindeki telefonlarla her bilgiye ulaşmaları bir ürün veya hizmet ararken birçok alternatif bulmasına neden olmuştur. Dolayısıyla firmalar için rekabet ortamı kızışmış, beraberinde en kaliteli ürünü en uygun fiyatla ve en kısa zamanda müşteriye sunma zorunluluğu doğurmuştur.
Hızlı ve kaliteli hizmet veya ürün sağlamada otomasyonlar, özellikle tekrar eden işlerde insan gücüne olan ihtiyacı azaltmaya odaklanır. Teknoloji ataklarıyla birlikte gelişen tüm bu koşullar her bireyin ve firmanın zamana ayak uydurmasını zorunlu kılmaktadır. Şayet bir firma pazarda rekabet şansını artırmak istiyorsa hızlı ve kaliteli bir üretim veya hizmet sunması gerekir. Bunu da operasyon süreçlerini kısaltarak ve kontrolü elinden kaçırmayarak yapması gerekir. İşte otomasyon bu anlamda çok önemlidir.
Otomasyon sistemleri artık günümüzde bir lüks olmaktan çıktı. Çünkü global anlamda tüm koşullar hızlı olma, proaktiflik, kalite ve verimlilik ile ilişkilendirilmektedir. Başarılı olmak isteyen birey ve kurumların tüm bu kriterleri aynı anda sağlaması zorunluluğu doğdu.
Bir firma ne kadar hızlı ürün teslim ederse etsin kaliteli değilse artık hiçbir önemi yoktur. Yahut diğer bir açıdan baktığımızda kaliteli bir hizmet veya ürünü kaliteli olarak sunduysa ama müşterinin beklentilerine anında cevap verilmiyorsa bununda bir anlamı yok. Çünkü sipariş veya geri bildirim aşamasında verileri hemen alarak müşteriye geri dönüş yapmıyorsa, rakibi müşterisini kaptı demektir.
Otomasyonun Sağladığı Avantajlar
Otomasyonun sektörel bazda farklı avantajları bulunsa da genel itibariyle şu şekilde sıralayabiliriz:
- İnsan kaynaklı hata riski düşer.
- Ürün veya hizmet kalitesi artar.
- Prosedürleri azaltır.
- İşlem süresini kısaltır.
- İş kazalarını azaltarak iş güvenliğini yükseltir.
- Birim maliyetleri düşürür.
- Sunduğu düzen ile işyeri ortamını huzurlu kılar ve dolayısıyla kalıcı personel sayısını artırır.
- Sağladığı istikrar ile kalıcı müşteri sayısını artırır.
- Yöneticilerin işlerini kolaylaştırır. Sağlıklı öngörüler yapması için imkân sunar.
- Tüm verilerin pratikçe toparlanması sağlar.
- Birimler arası entegrasyonu kolaylaştırır.
- Firmadaki iletişimi güçlendirir.
Otomasyon sistemleri her ne kadar insan gibi yaratıcı olmasa da akıllı teknolojiler sayesinde yenilikçi kalınmasını sağlar. Dolayısıyla bir firmanın sürdürülebilir olmasında önemli olan inovasyonu pratikçe yapma şansı yakalayabilirsiniz.
Otomasyon Sistemleri Nerede Kullanılır?
Otomasyon sistemlerinin nerede kullanıldığı sorusunun birçok farklı cevabı vardır. Geniş bir perspektiften bakıldığında hayatın hemen hemen her alanında kullanılmaktadır. Ama firmalar gibi öyle alanlar vardır ki onlar için olmazsa olmazdır. Yapılsa iyi olur değil muhakkak kurulması gereken bir sistemdir. Tabi firmanızı başarılı kılmak ve rakiplerinizin bir adım ötesine geçmek istiyorsanız.
Detaylı ölçümleme imkânı sunan otomasyon sistemi; iş gücü, enerji ve zamandan sağladığı tasarruf ile ideal çözümler sunar. Birçok farklı cihaz ve makine kullanılarak bu sistemi oluşturabilirsiniz. Kullanıldığı alana göre değişen ihtiyaçlarla şekillenirken sürekli gelişir. Otomasyonun kullanıldığı alanlar çok geniş olsa da yaygın olarak kullanılması tercih edilenler genelde bilinmektedir. Günümüzde yaygın olarak otomasyonun kullanıldığı alanları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Üretim sektöründe,
- Sağlık sektöründe,
- Enerji alanında,
- Meteoroloji alanında,
- Elektrik ve elektronik sektöründe,
- Bütün beyaz eşya türlerinde,
- Otomotiv sektöründe,
- Taşımacılıkta,
- Bilimsel alanlarda,
- Cep telefonları gibi mobil cihazlarda,
- Tarım alanında,
- Güvenlik alanında,
- Eğitimde,
- Video-fotoğraf çekim ve kayıt işlemlerinde,
- Asansör sektöründe kullanılmaktadır.
Otomasyon yukarıda da belirttiğimiz gibi oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Günden güne bu alanlar genişlemekte ve ihtiyaca yönelik geliştirilmektedir. İş ve günlük hayatın vazgeçilmezleri arasında giren bu sistemlerin sağlıklı olarak çalışması oldukça önemlidir. Çünkü aksi takdirde karmaşaya neden olarak hayatı zorlaştırabilmektedir. Özellikle tahammül sınırlarını zorlamakta olan yaşam koşullarını daha da çekilmez boyutlara taşınır.
Otomasyon sistemlerinin bireylere ve kurumlara sağladığı yararlar yanında çevreye sağladığı katkıları da göz ardı etmemek gerekir. Dünyada kullanılabilir enerji kaynaklarının her geçen gün hızla tükendiği düşünüldüğünde daha az ve bilinçli enerji kullanımı konusunun gerekliliği daha iyi anlaşılır. İşte otomasyon bu anlamda da herkes için bir ihtiyaç değil zorunluluk olarak değerlendirilmelidir. Elbette sistem bu koşulları sağlayacak bir hizmet sağlayıcı tarafından kurulmalıdır. Aksi takdirde sistemin kurulması için gereken maliyet ve zaman boşa gider. Ayrıca adapte sürecindeki kargaşa can sıkıcı olabilmektedir.
MachBEE Otomasyon Sistemi
Bazen şirketler doğru otomasyon sistemini seçme konusunda sorunlarla karşılaşabilmektedir. İşte bu noktada MachBEE, donanım ve yazılım alanlarındaki tüm noktalarda kaliteli hizmet sunan bir firmadır. Şayet şirketinizdeki üretim süreçlerini maliyet, zaman ve emekten tasarruf ederek gerçekleştirmek hedefindeyseniz, pratikçe şirket dinamiklerinize otomasyonu entegre edebilirsiniz.
Sadece kurulum aşamasında değil, süreçlerin yürütülmesi ve adapte olması sürecinde MachBEE’nin sağladığı destekler ile müşterilerinizle olan deneyimlerinizi bir üst seviyelere taşıyabilirsiniz. Böylelikle siparişlerinizin devamını sağlarken pazardaki payınızı da artırabilirsiniz.
