OEE Nedir?
OEE; operasyonlardaki bir problemi fark etmek, üretim süresinin ne kadarının verimli olduğunu anlamak ve iş süreçlerini gözlemleyebilmek için standart bir ölçüm veren sistemdir. Açılımı Overall Equipment Effectiveness olan bu sistem toplam ekipman verimliliği anlamına gelmektedir.
Bu sistem ile üretim operasyonunun verimliliği hesaplanır. Başka bir deyişle bu sistem, üretimin temel kavramıdır ve bir üretim tesisi, üretim birimleri, atölyeler ya da bağımsız istasyonlar için önemli bir faktördür. OEE’yi ölçerek sürekli iyileştirme için gereken verileri sağlayabilirsiniz.
Üretimde Verimliliğini Ölçmek İçin Gerekli Bir Sistemdir
OEE oldukça güçlü bir ölçüm sistemidir. Bir hesaplama ile birden fazla bilgi sağlar ve verimliliği ölçmek için pek çok yol bulunmaktadır. Bu sistem doğru hesaplandığında ve analiz edildiğinde üretimleri önemli ölçüde arttırabilir. Bu sistem herhangi bir üretimi endüstriyel şartlar, şirkette bulunan ekipmanlar ya da aynı ekipmanların üzerinde çalışan diğer vardiyalar ile karşılaştırmak için kullanılabilir. Örnek verecek olursak %80’lik bir overall equipment effectiveness puanı genel olarak kabul gören iyi bir üretim puandır, en kısa sürede kaliteli parçalar üretiliyor anlamına gelir. Bu sistem yalnızca yöneticiler için mükemmel bir araç olmak ile kalmıyor aynı zamanda fabrikalarda çalışanlar üzerinde de iyi bir etkiye sahiptir. Bu değerin ölçülmesi hedef, gerçek, verimlilik ve arıza süresi gibi terimleri ortaya çıkarır.
OEE İçin Bilinmesi Gereken Terimler Nelerdir?
Bu sistem ile ilgili detayları öğrenmeden önce bilmeniz gereken birtakım terimler bulunmaktadır. Bu terimleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Tam Üretkenlik Zamanı: Kayıtların çıkarıldıktan sonra ortaya çıkan üretimin süresidir.
- Planlı Üretim Zamanı: Ekipman ya da sistemlerin üretim için harcaması beklenen süredir.
- İdeal Üretim Zamanı: Bir ürünü/parçayı üretmek için geçen süredir.
- Çalışma Zamanı: Sistemin üretim için planlamış olduğu ve çalıştığı zamandır. Sisteminizin üretim için planlandığı ve çalıştığı zamandır.
- Toplam Adet: Tüm parçaların toplam sayısıdır.
- Kaliteli Ürün Miktarı: Kontrol standartlarını standartlarından geçen ve kaliteli şekilde üretilmiş parçalardır.
- İyi Parçalar: Standartları karşılamış olan ve tekrardan iletilmesinin gerek kalmadığı parçalardır.
- Kalite: Kalite onayını almış olan üretim miktarının gerçek üretim miktarına oranıdır.
- Üretkenlik: Üretim ve çalışma performanslarının ölçülmesidir.
- Kullanılabilirlik: Makinelerin çalışma süresinin üretim süresine oranı olarak hesaplanır.
OEE Nasıl Hesaplanır?
OEE nasıl hesaplanır derseniz bu sorunuza şu şekilde cevap verebiliriz: Bu hesaplama üç faktöre dayanmaktadır. Bunlar;
- Kullanılabilirlik,
- Üretim,
- Kalitedir.
OEE’nin hesaplanması kullanılabilirlik yüzdesi, üretkenlik yüzdesi ve kalite yüzdesinin çarpılmasıyla daha sonra ise yüzdesinin alınmasıyla hesaplanmaktadır. Bu hesaplama ile OEE puanını elde etmekle kalmaz aynı zamanda kayıplara neden olan üç değere de ulaşabilirsiniz. Örneğin bir makinenin vardiyadaki verilerinin açıklanmasını gösterelim. İstenilen aralıktaki üretim, kullanılabilirlik ve de kalite verileri hesaplanır. Daha sonra bu üç veri ile istenilen hesap ortaya çıkarılır. Bir üretim hattından örnek verecek olursak üretkenliği 80 olarak ele alalım. Kullanılabilirlik 84, kalite ise 97 olsun. Bunların çarpımını 10.000 ile bölersek OEE’nin değeri 65,18 yani %65,2 olarak çıkacaktır.
OEE’nin Üretim Sahasındaki Önemi
OEE çözümleri kendini kanıtlamış çözümlerdir. Üretim hedeflerinize ulaşmak için oldukça güçlü bir avantajdır. Bunun dışında kapasiteyi arttırmak, maliyetleri düşürmek, kaliteyi ve verimliliği arttırmak için oldukça iyi bir sistemdir. Bu sistemin hesaplama yöntemi ile üretim alanında pek çok gelişme sağlanır.
İlk olarak üretilen ürünlerin kalitesi ve verimliliğini büyük oranda etkileyeceğini söylemek mümkündür. Yapılan hesaplamalar ile üretilen ürünlerin daha kaliteli ve satışa daha meyilli olacaktır. Üretilen ürünlerin daha kaliteli şekillerle üretiliyor olması gereksiz üretimlerin de önüne geçerek sahada önemli bir farklılık yaratmaktadır.
OEE’nin Fabrikaya Faydası Nedir?
OEE hesaplanmasının fabrikaya faydası oldukça fazladır. İlk olarak makine maliyetlerinden söz edebiliriz. Bu oranın hesaplanması ile ekipmanların gerçek performansları ve verimli çalışıp çalışmadığı gözlemlenir. Aynı zamanda gerçekleşmesi muhtemel olan arızalar konusunda da sizleri korumaktadır. Bu durumda olası kötü durumları önceden kavrayarak üretimin aksamaması için önemli bir gelişmedir. Bunun dışında rekabet gücü de artar, üreticiler maksimum rekabet gücü kazanmak için kayıpları azaltmak ister. Hesaplamalar sonucu ortaya çıkan veri raporları ise üretimdeki sıkıntıları ortaya çıkarır ve anında hareket etmenize olanak sağlar. Böylelikle kalite ve rekabet beraber ilerlemiş olur. OEE’nin fabrikaya faydası, söz konusu üretimde verimlilik olunca göz ardı edilemeyecek kadar fazladır.
